Online Casinoların Toplum Üzerindeki Etkisi: İyi mi Yoksa Kötü mü?

Online casino sitelerinin ve genel olarak yasal hale getirilmiş kumarın toplumlar üzerindeki etkisine dair hiç bitmeyen bir tartışma vardır. Bazı gruplar bunun faydalı bir şey olduğunu ve League of Slots gibi yasal casino sitelerinin en azından yasal ve denetlenebilen bir ortam sağladığını söyler. Bazıları ise kumarın aileleri parçaladığını, toplumsal kaynakları boşa kullandığını ve illegal olması gerektiğini iddia etmektedir. Bu makalede “kazanan taraf” seçmek yerine her iki grubun da iddialarına göz atacak ve kendi fikirlerimizi kısaca paylaşacağız. 

Yasal Casinoları Olumlu Görenler

Bu grup, yasal kumarın iyi bir şey olduğuna dair iddialarına birden çok gerekçe gösteriyor. Bunları şöyle özetleyebiliriz:

• Denetlenen ve yasal hale getirilen kumar oyunları hem psikolojik hem de ekonomik faydalar sağlar.
• Daha yüksek vergi geliri elde edilmesi, ekonomik faydaya bir örnektir. Devlet, lisans verdiği casinolardan ve oyuncuların kazançlarından vergi alabilir. 
• Bir başka örnek de yeni iş fırsatlarıdır. Çevrimiçi bir casino, hosting ihtiyacı duyacak ve her halükârda fiziki bir ofise sahip olması gerekecektir. Karasal bir casino ise zaten başlı başına bir işletmedir. Her ikisi de yeni iş fırsatlarının ortaya çıkmasını sağlar ve ekonomiye yardımcı olur. 
• Psikolojik olarak, oyuncuların adil ve denetlenen bir ortamda oynaması büyük faydalar sağlar. Oyun sonuçlarının hileli olmadığından emin olmak mümkün olur. 

Peki, bu iddialar gerçeği ne kadar yansıtıyor? Türkiye için bu konu halen bir “tabu” olarak görüldüğünden, yerel veriler bulmak mümkün değil, bu nedenle yabancı kaynaklardaki araştırmalara göz atmak zorundayız. ABD merkezli Rockefeller Enstitüsü, yasal kumar oyunlarından elde edilen vergi gelirinin 1998'den 2007'ye istikrarlı bir şekilde arttığını ve 2007 mali yılında toplam 23,3 milyar dolara ulaştığını bulmuştur. 2008 ve sonrasında ise artış devam etmekle birlikte yavaşlamıştır. Rockefeller Enstitüsü, mali açıdan yasal kumarın birinci sınıf bir hisse senedine benzediğini söylüyor: Güvenilir şekilde büyük miktarlarda nakit üretiyor ancak artık dramatik bir büyüme vaat etmiyor. 

İngiltere Merkezli Remote Casino, Betting and Bingo (RCBB) ajansı, 2022 yılında 3 ayrı alanda 6,4 milyar £ Brüt Kumar Getirisi (GGY) kazanıldığını beyan etmiştir. Bu alanlar şunlardır:

• Çevrimiçi casino oyunları 3,0 milyar sterlini slot oyunlarından olmak üzere 3,9 milyar sterlinlik GGY geliri sağlamıştır.
• Futbol (1,1 milyar £) ve at yarışı bahisleri (768,5 milyon £) başta olmak üzere çevrimiçi bahis için GGY toplamı 2,4 milyar £'a ulaşmıştır.
• Çevrimiçi bingo için GGY toplam tutarı 183,5 milyon £'dir.

Yani ekonomik fayda sağlanacağına dair iddia doğrudur. Resmi raporlar, yasal casinoların gerçekten de ekonomi yönünden faydalı olduğunu göstermektedir. Denetlenen bir casinoda oynanan oyunların adil olacağı da tartışmasız bir gerçektir. 

Yasal Casinoları Olumsuz Görenler

Bu grup, yasal kumarın iyi bir şey olmadığını iddia eder ve şu tezleri ileri sürer: 

• Kumar, hem birey hem de toplum bakımından zararlıdır. Yasal hale gelmesi daha fazla patolojik kumarbaz yaratır. 
• Kumarla ilgili sorunlar iflas, suç, aile içi taciz ve hatta intihara yol açabilir. Tek bir iflas potansiyel olarak 17 kişiyi etkileyebilir.
• Casinolar kumarbazların kaybetmesini sağlamak için sofistike teknikler kullanır. Kazanmak mümkün değildir. 

Bu tezlerin doğruluğunu veya yanlışlığını ortaya koymak için yapılan çok fazla bağımsız araştırma yok. Adsız Kumarbazlar (Gamblers Anonymous) üyeleriyle yapılan anketler, yanıt verenlerin üçte ikisinin intiharı düşündüğünü ve yüzde 77'sinin ölmek istediğini belirttiğini ortaya koymuştur. Nitekim Nevada'nın intihar oranı sürekli olarak ABD’deki en yüksek değerler arasındadır. Ulusal Kumar Etki Çalışması Komisyonu, 1999'da hazırladığı bir raporda, sosyal patolojilerin ve bağımlılıkların bireyleri etkisiz hale getirdiğini ve başkalarını onların davranışlarının bedelini ödemeye zorladığını kaydetmiştir.

Bir bakıma, bu tezlerin her birinin geçerliliği olduğu söylenebilir. Kumar, bir sosyal patoloji, toplumsal bir tehdit, ekonomik büyüme için bir araç veya vergi kaynağı olarak görülebilir. Her bakış açısının haklı olduğu noktalar vardır. Ancak yasal kumara karşı çıkanlar, kumarı tamamen yasaklamanın mümkün olmadığını kavrayamamaktadır. Örneğin Ukrayna, Mayıs 2009'da kumarı yasa dışı ilan etmiş ve buna internet üzerinden oynanan kumarı da (yani çevrimiçi casinoları da) dahil etmiştir. Temmuz 2009'a kadar ülkede 500'den fazla yasa dışı kumar operasyonu düzenlenmiş, 6.000 kumar makinesine el konulmuş ve yasa dışı kumarla bağlantılı olarak 216 suç duyurusunda bulunulmuştur. Sadece bu bile, kumarın yasaklanmasının nasıl bir “yeraltı pazarı” yaratabileceğini gösteriyor.

Kumar oynamanın hapis cezası ile cezalandırıldığı ülkelerde dahi, insanlar oyun oynamaya devam etmekte ancak bu iş için denetlenmesi mümkün olmayan ve çoğunlukla suç örgütleri tarafından işletilen yerleri kullanmaktadır. Devletin kumarı yasaklaması pratikte kumar oynanmasını engelleyememektedir. Hatta bunun tam tersi bir etki yaratmakta ve kumarı yer altına inmeye zorlamaktadır. Kumarın yukarıda belirtilen olumsuz sonuçlarını engellemek için onu yasaklamak bir çözüm değildir. Kaldı ki, bu olumsuz etkilerin büyük bir kısmı patolojik bozukluklar geliştirmeye yatkın kişilerin neden olduğu sorunlardır, yani kumar bir neden değil, sadece bir tetikleyicidir ve bu kişiler kolayca başka tetikleyiciler bulabilirler. 

Yasaklamak çare olmadığına göre, kumarı yasal hale getirip denetlemek pratikteki en iyi çözümdür. Böylece, en azından kumar oyunlarını suç örgütlerinin kontrolünden çıkarmak, adil ve şeffaf hale getirmek mümkün olur. Dahası, devletler, elde ettikleri ek geliri, kumarın neden olduğu sorunların çözümü için kullanabilirler. Buradaki sorun kumar değil, bir bağımlılığa dönüşmüş kumardır ve diğer bağımlılık türleri gibi bununla da mücadele edilebilir. Ancak yasaklamak hiçbir zaman çare değildir. Bir şeyin yasaklanması, sadece artık devlet tarafından denetlenemeyeceği anlamına gelir.